Agata Kristi - Meri Klarisa

[Boki]

​

​

dama Meri Klarisa​

15. septembar 1890. Torki — 12. januar 1976. Volingford​

bila britanska književnica, autor brojnih kriminalističkih romana​

​

Kao najpoznatijeg svetskog pisca misterija nazivaju je i „kraljicom zločina“. Tokom svoje književne karijere koja je trajala više od pola veka napisala je 79 knjiga, od toga 66 kriminalističkih romana, i više zbirki kratkih priča i drugih dela, koja su prodata do sada u više od dve milijarde primeraka širom sveta i prevedena na više od 50 jezika. Zabeleženo je da su jedino Biblija i Šekspirova dela doživela veću prodaju od romana Agate Kristi. Njena drama „Mišolovka“ je premijerno izvedena u Londonu 25. novembra 1952. godine, i to delo je do sada najduže neprestano igran komad u istoriji pozorišta koje je imalo više od 20.000 izvođenja.​

​

Agata Meri Klarisa Miler je rođena u Torkiju, Engleska 15. septembra 1890. godine. Godine 1914. udala se za pukovnika Arčibalda Kristija, avijatičara pri Kraljevskim avio trupama. Pre nego što su se razveli 1928, Kristijevi su dobili ćerku Rosalind.​

​

Već u njenom prvom romanu, Misteriozna afera u Stajlzu (1920), pojavljuje se ekscentrični belgijski detektiv Herkul Poaro, jedna od njenih glavnih junaka. Poaroove „sive ćelije“ trijumfovale su u borbi protiv opakih zločina u 33 romana i nekoliko desetina kratkih priča napisanih od strane Agate Kristi. Kao i većina drugih njenih romana, i ovaj roman će u godinama koje slede biti uspešno ekranizovan.​

​

Njen poslednji objavljeni roman, Uspavano ubistvo(1976), takođe je ekranizovan, čime je još jedan od svetskih literarnih likova, gđica Džejn Marpl, dobila svoju ulogu i na filmu. Gospođica Marpl se pojavila u 12 romana i više kratkih priča, počevši od romana Ubistvo u Vikarijatu 1930.​

​

Agata Kristi je takođe napisala šest romantičnih romana pod pseudonimom Meri Vestmakot, više originalnih dramskih dela, uspešno je sama adaptirala svoje već napisane i objavljene romane i kratke priče za pozorište a tu je i nekoliko knjiga sa autobiografskom tematikom, kao i zabavne pustolovine sa mnogih arheoloških ekspedicija na kojima je učestvovala sa svojim drugim mužem, arheologom Maksom Malovanom za koga se udala 1930. godine.​

​

Godine 1971. dobila je najveće nacionalno priznanje, orden Britanskog kraljevstva.​

​

Umrla je 12. januara 1976. godine u svojoj kući u Volingfordu, blizu Oksforda, u Engleskoj u 86. godini života.​

​

​

​

​

1920. Misterija u Stajlzu The Mysterious Affair at Styles (prva knjiga u kojoj se pojavljuje Herkul Poaroa)​

1922. Tajni neprijatelji The Secret Adversary (upoznajemo Tommy and Tuppence)​

1923. Ubistvo na golf terenu Murder on the Links​

1924. Čovek u braon odelu The Man in the Brown Suit​

1924. Poaro istražuje Poirot Investigates (11 kratkih priča)​

1925. Tajna Dimnjaka The Secret of Chimneys​

1926. Ubistvo Rodžera Akrojda The Murder of Roger Ackroyd​

1927. Velika četvorka The Big Four​

1928. Misterija Plavog voza The Mystery of the Blue Train​

1929. Zajedno protiv zločina Partners in Crime (15 kratkih priča)​

1929. Misterija sedam brojčanika The Seven Dials Mystery​

1930. Ubistvo u vikarijatu The Murder at the Vicarage (upoznajemo Džejn Marpl)​

1930. Misteriozni gospodin Kvin The Mysterious Mr Quin (upoznajemo gospodina Harli Kvina)​

1931. Sitafordska misterija The Sittaford Mystery​

1932. Opasnost kod End hausa Peril at End House​

1932. Trinaest problema Thirteen Problems (13 kratkih priča)​

1933. Pas smrti i druge priče The Hound Of Death And Other Stories (12 kratkih priča)​

1933. Lord Edžver umire Lord Edgware Dies​

1934. Ubistvo u Orijent ekspresu Murder on the Orient Express​

1934. Parker Pajn istražuje Parker Pyne investigates (12 kratkih priča)​

1934. Misterija Listerdejl The Listerdale mystery (12 kratkih priča)​

1935. Tragedija u tri čina Three Act Tragedy​

1935. Zašto nisu pitali Evansa? Why Didn't They Ask Evans?​

1935. Smrt u oblacima Death in the Clouds (poznat i kao Death in the Air)​

1936. ABC ubistva The A.B.C. Murders​

1936. Ubistvo u Mesopotamiji Murder in Mesopotamia​

1936. Karte na stolu Cards on the Table​

1937. Smrt na Nilu Death on the Nile​

1937. Ćutljivi svedok Dumb Witness​

1937. Ubistvo u maloj ulici Murder In The Mews (4 kratke misterije)​

1938. Sastanak sa smrću Appointment with Death​

1939. Deset malih crnaca Ten Little Niggers (poznat i kao And Then There Were None, Ten Little Indians)​

1939. Ubistvo je lako Murder is Easy​

1939. Misterija na regati The Regatta Mystery (9 kratkih priča)​

1939. Božić Herkula Poaroa The Christmas of Hercule Poirot​

1941. Zlo pod Suncem Evil Under the Sun​

1941. N ili M? N or M?​

1941. 1, 2, cipela se raspala One, Two, Buckle My Shoe​

1942. Leš u biblioteci The Body in the Library​

1942. Pet prasića Five Little Pigs​

1942. Kobni prsti The Moving Finger​

1943. Problem u Polensi Problem at Polensa Bay (8 kratkih priča)​

1944. Nulta tačka Towards Zero​

1944. Iskričavi cijanid Sparkling Cyanide​

1945. Smrt dolazi na kraju Death comes as the End​

1946. Rupa The Hollow​

1947. Herkulovi zadaci The Labours of Hercules (12 kratkih priča sa Poaroom)​

1948. Ko talas uhvati There is a Tide (poznat i kao Taken at the Flood)​

1948. Svedok optužbe Witness For The Prosecution (8 kratkih priča)​

1949. Zla kuća Crooked House​

1950. Najavljuje se ubistvo A Murder is Announced​

1950. Tri slepa miša i druge priče Three Blind Mice And Other Stories (9 kratkih priča)​

1951. Operacija Bagdad They Came to Baghdad​

1951. Potčinjeni i druge priče The Underdog And Other Stories (8 kratkih priča)​

1952. Ruka brža od oka They Do It With Mirrors​

1952. Gospođa Makginti je mrtva Mrs McGinty's Dead​

1953. Džep pun žita A Pocket Full of Rye​

1953. Posle sahrane After the Funeral​

1955. Tika, taka, tak Hickory Dickory Dock​

1955. Nepoznato odredište Destination Unknown​

1956. Vašar zločina Dead Man's Folly​

1957. U 4.50 sa stanice Pedington 4.50 from Paddington​

1957. Nesreća nevinih Ordeal by Innocence​

1959. Mačka među golubovima Cat Among the Pigeons​

1960. Tajna Božićnog pudinga The Adventure Of The Christmas Pudding (6 kratkih priča)​

1961. Kod Belog konja The Pale Horse​

1961. Dvostruki greh Double Sin And Other Stories (8 kratkih priča)​

1962. Napuklo ogledalo The Mirror Crack'd from Side to Side​

1963. Časovnici The Clocks​

1964. Karipska misterija A Caribbean Mystery​

1965. Hotel Bertram At Bertram's Hotel​

1966. Treća devojka Third Girl​

1967. Večita noć Endless Night​

1968. Trnci u prstima By the Pricking of my Thumbs​

1969. Zabava u Noći veštica Hallowe'en Party​

1970. Putnik za Frankfurt Passenger to Frankfurt​

1971. Nemezis Nemesis​

1972. Slonovi pamte Elephants Can Remember​

1973. Vrata sudbine Postern of Fate​

1974. Rani slučajevi Herkula Poaroa Poirot's Early Cases (18 kratkih priča)​

1975. Zavesa Curtain (Poznat i kao Poslednji slučaj Herkula Poaroa - napisan u toku Drugog svetskog rata)​

1976. Usnulo ubistvo Sleeping Murder (Poznat i kao Poslednji slučaj Gospođice Marpl - napisan u toku Drugog svetskog rata)​

​

​

​

Koautor:​

​

1931. The Floating Admiral napisala zajedno sa Dž. K. Čestertonom, Doroti L. Sajers i sa drugim članovima Detekšn kluba.​

​

Autor je i brojnih drama koje je napisala obradivši svoje krimi romane, ali je pored toga napisala i nekoliko originalnih drama koje nisu za podložak imale prethodno objavljeni roman. To su:​

​

1934. Crna kafa Black Coffee prerađena u roman od strane Čarlsa Ozborna 2000.​

1937. Ehnaton Akhnaton​

1952. Mišolovka The Mousetrap​

1953. Svedok optužbe Witness For The Prosecution​

1954. Pukova mreža Spider's Web prerađena u roman od strane Čarlsa Ozborna 2000. god.​

1953. Svedok optužbe Witness For The Prosecution​

1958. Presuda Verdict prerađena u roman od strane Čarlsa Ozborna 2000. god.​

1962. Trojno pravilo Rule Of Three​

1953. Violinski trio Fiddlers three​

​

Dela napisana pod imenom Meri Vestmakot:​

​

1930. Divov hleb Giant's Bread​

1934. Nedovršeni portret Unfinished Portrait​

1947. Ruža i tisa The Rose and the Yew Tree​

1952. Ćerkina ćerka A Daughter's a Daughter​

1956. Breme The Burden​

​

Dela napisana pod imenom Agata Kristi Malovan:​

​

1946. Hajde reci kako živiš Come, Tell Me How You Live - putopisi i sećanja​

1965. Zvezda nad Vitlejemom Star Over Bethlehem -pesme i priče za decu​

​

Ostala dela:​

​

1930. Put snova The Road Of Dreams - poezija​

1973. Poezija Poems - zbirka od 63 pesme​

1977. Autobiografija An Autobiography​

​

​

​

 

[Boki]

​

​